Theater Aan Zee

Josse de Pauw. Kent u hem? Nee? Oef, da’s ginne chance hebben, hè. Ik ook niet echt, trouwens. Ik zag een voorstelling van hem, ce’st tout. De voorstelling maakte deel uit van het Theater Aan Zee Festival in Oostende, waar mijn vader en ik de niet-Vlaamse bezoekersgroep vertegenwoordigden. De andere aanwezigen waren zogezegd Vlaams en zo nog niet gezegd wild van Josse. Al jaren. Al jaaaren. Want pas op, Josse de Pauw kan als geen ander teksten van beroemde en minder beroemde jazznummers opdreunen. Uit zijn hoofd, hè? Amai! En dan de naaktfoto’s die op de achtergrond geprojecteerd werden. Dat was zó Josse.

De avond na Josse gingen we naar een voorstelling van een post-rockband. Post-rock; mijn papá was verleid door de stomme film die bij de voorstelling inbegrepen zat en ik wist hem niet op tijd te waarschuwen. Ik had er weinig goesting in. Gelukkig bleek het café waar de voorstelling plaatsvond te klein om onze gereserveerde plaatsen te waarborgen, waardoor wij ons gewillig lieten terugzakken naar het terras. Er werd naar ons gestaard. Wie waren die’n rare gasten? En wat waren ze van elkaar? Geliefden toch zeker? Ja, vader en zoon, dat zeggen er meer. Ze waren zeker en vast niet van hier. Een vijandige eenkennigheid verspreidde zich over het café. Er werd fluisterend geklapt, op ambetante wijze met keycords gezwaaid en uitbundig gelachen. De volgende keer dat er naar ons gekeken werd, waren we weg.

De Afrikaanse afvaardiging van de tienkoppige band kwam er niet aan te pas. Het was de volgende dag en mijn vader en ik stonden aan de rand van de zaal. De vijf Vlaamse bandleden hadden het zware geschut in handen: alle instrumenten die konden versterkt worden. Ze waren er zeer fier op. De andere vijf moesten het doen met hun zelfgemaakte fluiten, trommels en gitaren. Het resultaat was een niet om aan te horen strijd tussen geluiden met de Vlamingen als potsierlijke winnaars. De onmacht van de Afrikanen – ik gokte Congo, maar de mannen bleken uit Zambia te komen – werd het best tot uiting gebracht door de fluitist, die, na enkele verwoede pogingen, gelaten zijn instrument wegstak. Desolaat keek ‘m de zaal in. Zijn instrument zou een half uur later geveild worden. Hij had het griezelige voorgevoel dat het daar niet bij zou blijven.

Na deze nieuwe teleurstelling kon zeker en vastgesteld worden dat het Theater Aan Zee Festival niet aan ons besteed was. We staken zodus onze ticketjes weg en stortten ons vol opgekropte overgave op het strand. We blikten vooruit op Zulte Waregem-PSV, de wedstrijd die later op de dag gespeeld zou gaan worden. 0-7 zou het moeten worden, vond ik. Ik vond dat het festival en daarmee Oostende en daarmee heel België dat verdiend had. Ik opende een blikje Heineken en dacht aan het Belgische voetbal, het Belgische theater, de infrastructuur, de taal. Vervolgens sprong ik vol overtuiging, met de VOC-mentaliteit, de zee in.

Die avond trachtte ik mijn beste theaterbeentje toch nog één keer voor te zetten. Veel erger kon het immers niet worden. En in de 0-7 van PSV was ik zozeer gaan geloven, dat daarvoor in het hotel blijven mij ineens ernstig overdreven leek.

En voilà…

In de openlucht werd op zeer overtuigende wijze een aangrijpend verhaal over de liefde tussen een meisje en een illegale immigrant uitgebeeld. Het stuk ging onder meer over vooroordelen, over buitensluiten, vertrouwen en wantrouwen. Er zaten een paar honderd mensen op de tribune; ineens droeg niemand meer een keycord. Het was de mooiste voorstelling die ik in tijden had gezien. Zo goed gespeeld, zo realistisch, zo spannend. De tijd was omgevlogen. Mijn vader en ik applaudisseerden onze handen rood, waarop we nagenietend terug naar het hotel liepen. Bezwaard dacht ik terug aan de middag op het strand. Zo erg was een kuiltje in de weg nu ook weer niet. En er gaat niets boven een Jupiler-pintje, dat weet iedereen. En over de VOC… Allee, ge verstaat ‘t. 

Buurman

Wij hebben een nieuwe buurman. Hij woont op de benedenverdieping links naast ons. Wie hij opvolgt is mij niet bekend – buurman is een bonus. Wat ik van buurman weet, is dat hij vrachtwagenchauffeur is. Dat was het. Ik weet niet hoe hij heet. Het stadium van het naar elkaars namen vragen hebben buurman en ik overgeslagen. Uit onze eerste, vluchtige ontmoetingen konden we nog niet afleiden dat er een buurman in ons beiden schuilging. De vele ontmoetingen daarna, op de stoep voor onze huizen, waren daarentegen direct zo vertrouwd dat een voorstelronde ons toen niet meer gepast leek. Buurman, dus.

Buurman is een liefhebber van buiten zitten. Zijn plastieken tuinmeubels heeft hij onder de grote boom op de stoep voor zijn huis gezet. Buurman zit hele dagen in de schaduw. Op de niet gestelde vraag waarom hij niet in zijn ruimere, meer afgezonderde tuin zat, antwoordde hij eens: ‘Ik wil wel een beetje weten wat er in mijn straat gebeurt.’ Buurman was al ingeburgerd voordat hij de verhuisdozen had ingepakt. Zo wist hij binnen een halve dag dat er bij ons een jongen op reis was en de getroffen onderhuurmaatregelen waren voor hem een abc’tje. In de straat wonen ongeveer vijfentwintig studenten, aldus buurman. Hij zag laatst mijn vriendinnetje voorbijfietsen. Ze stopte niet. Dat verbaasde hem. Buurman houdt alles in de gaten.

Buurman is in alle opzichten een echte buurman. Hij is gek op praatjes maken met buurtgenoten, houdt bij waar iedereen is en waarom dan wel, is altijd goedgehumeurd en helpt je als je je fiets niet uit de stalling krijgt. Buurman is het geweten van de straat en laat zich daar graag op voorstaan. Aan de andere kant: buurman is niet opdringerig. Als je niet in de stemming bent en dat met weinig subtiele gezichtsuitdrukkingen laat blijken, knikt hij je bemoedigend toe en slaat hij met een glimlach een pagina van zijn krant om. Buurman wil graag dat zijn buurtgenoten het net zo naar zijn zin hebben als hij, maar als ze dat niet voor elkaar krijgen, is hij stiekem maar wat trots dat hij zo van het leven geniet.

Vanochtend  heb ik buurman uitgezwaaid. Ik ga een week op vakantie; ik had het gevoel alsof hij dat al wist. Met mijn handen vol weekenders legde ik uit dat het plan een theatertrip naar Oostende betrof. Ik merkte direct dat buurman niet alles wil weten. ‘Hoelang ga je?’ Was zijn voornaamste interesse. Ik vertelde hem verontschuldigend dat er waarschijnlijk een paar huisgenoten zullen terugkeren van hun vakanties, de komende dagen. Buurman zweeg en sloeg met een zuinige glimlach een pagina van zijn krant om. ‘Een fijne reis’, mompelde hij.